Aquí tedes os vídeos do programa Ben Falado para ampliar esta información.
cantigas
As cantigas de escarnio e maldicir
Aquí tedes o material sobre o grande terceiro grupo de cantigas profanas: as de escarnio e maldicir.
Tamén deixo aquí o documento que vimos na aula sobre o romance de Don Gaiferos e a interpretación de Luar na Lubre.
As cantigas relixiosas
As Cantigas de Santa María poden ser narrativas: narran un milagre da virxe, como a que colocamos a continuación. Obsérvense as ilustracións que son as orixinais coas que o códice foi ilustrado por orde de Afonso X.
Pola contra, as cantigas líricas ou de loor son as que aparecen con intención de gabar ou louvar á Virxe sen máis e presentan un contido máis lírico e semellante ás cantigas de amor. Véxase este exemplo:
Podedes ler aquí os textos correspondentes a estas dúas cantigas ou atopar máis información, tedes a base de datos das cantigas da Universidade de Oxford.
Tamén tedes aquí unha pequena axuda para comprender mellor a diferenza entre rima asoante e consoante.
Cantigas de amor e de amigo
- Presentación teórica sobre a Idade_Media: contexto histórico-social, amor cortés, cantigas de amor e cantigas de amigo
- Máis sobre as cantigas de amigo: tipos e recursos formais
- Escolma cantigas de amor
- Escolma cantigas de amigo
Canción de Amancio Prada sobre unha das cantigas de amor traballadas na escolma:
E outra canción máis, esta vez sobre unha famosa cantiga de amigo de Martín Códax:
Lírica medieval
As cantigas de escarnio e maldicir
Tras as cantigas de amigo e as cantigas de amor, as cantigas de escarnio e maldicir son o terceiro grande grupo da lírica medieval galego-portuguesa.
Neste grupo adoitan incluírse composicións moi variadas que teñen como nexo común unha intención satírica ou paródica.
A través delas podemos coñecer os hábitos da sociedade da época e léxico relacionado cos ámbitos máis básicos da vida: roupa, partes do corpo, profesións…
Dentro desta categoría podemos distinguir distintos grupos, pero o máis común no corpus galego-portugués é o da sátira social, de tipos e costumes, no que se critican profesións, defectos físicos ou a luxuria dalgúns membros da sociedae.
En canto aos recursos, estas cantigas destacan polo emprego da ironía, os disfemismos e ás referencias de carácter sexual.
Preme nas ligazóns para descargar a presentación do tema, a escolma de textos relacionados e unha nova que trata sobre o centenario do Pergamiño Vindel, un documento único que contén a notación musical de distintas cantigas profanas.
Biblioteca Pierpont Morgan (Nova Iorque), onde se atopa o manuscrito orixinal do pergamiño Vindel
Presentación sobre cantigas de escarnio e maldicir
Escolma de cantigas de escarnio e maldicir
Centenario do Pergamiño Vindel
As cantigas de amigo
A pesar de que xa tedes outras presentacións máis completas sobre o tema, deixo aquí este documeto complementario sobre as cantigas de amigo, que recolle a información máis básica dun xeito esquematizado: emisor, tipos, personaxes, temas, símbolos…
Tamén subo unha pequena presentación cos subxéneros máis comúns (mariñas, bailadas, de romaría, alboradas), os recursos formais máis habituais: refráns, paralelismos, leixapréns… e unha pequena escolma de cantigas de amigo.
Aquí deixo tamén o documento coa cantiga de Nuno Fernandes Torneol (Levad’, amigo que dormide’las manhanas frías) que presenta unhas características moi especiais.
Base de datos das cantigas medievais galego-portuguesas
O Instituto de Estudos Medievais da Facultade de Ciências Sociais e Humanas da Universidade Nova de Lisboa presenta este proxecto dirixido por Graça Videira Lopes que pon a disposición pública a totalidade das composicións medievais galego-portuguesas.
Trátase dunha ferramenta moi útil na que ademais de atopar os textos das cantigas, podedes atopar glosarios, versións musicadas, imaxes dos manuscritos orixinais…
Ondas do mar de Vigo de Martín Codax no Pergamiño Vindel
A lírica medieval
Como xa sabedes, este semestre combinaremos aulas sobre literatura coa lectura de artigos xornalísticos e outras actividades.
Aquí tedes a presentación introdutoria, coa delimitación da etiqueta literatura galega e a división en períodos que imos seguir: Historia da Literatura galega
Tamén vos deixo a primeira das presentacións, que trata sobre o contexto no que florece a lírica medieval, a influencia de Provenza e os trazos definitorios das cantigas de amor e de amigo respectivamente: Idade_Media
Para ver os exemplos de cantigas de amigo tratados na aula, preme no seguinte documento: Cantigas_amigo
